Stuk uit De Telegraaf: Amsterdam sjoemelde met lokale belasting voor ‘linkse cadeautjes’
Amsterdam – Coalitiepartijen PvdA, GroenLinks en D66 in Amsterdam verhoogden in 2023 de lokale “Vermakelijkhedenretributie te water” – een belasting bedoeld voor toeristische activiteiten op het water – om daarmee elk een miljoen euro uit te kunnen trekken voor eigen plannen. Volgens het CDA is deze belastingverhoging onrechtmatig en spreekt het van ‘fiscale geschiedvervalsing’.
Achtergrond verhoging
In 2023 kwamen PvdA, GroenLinks en D66 overeen om per partij een extra bedrag van één miljoen euro in te zetten voor eigen speerpunten. De PvdA koos voor gratis openbaar vervoer voor kinderen, D66 voor een lerarenbeurs en GroenLinks voor vergroening van de openbare ruimte. Om die miljoenen te financieren, verhoogden de partijen gezamenlijk de Vermakelijkhedenretributie te water: van €1,50 naar €2,00 door het college, met daarbovenop nog eens €0,50 via de coalitiepartijen.
Officieel stelt de gemeente dat de verhoging is ingevoerd vanwege stijgende kosten in de toerismesector. CDA-fractievoorzitter Rogier Havelaar betwist dit: “De gemeente zegt dat de maatregel nodig was voor toerismekosten, maar dat is pertinent onwaar. Dit is fiscale geschiedvervalsing.”
Juridische en inhoudelijke bezwaren
Volgens de regels mag de retributie uitsluitend geheven worden voor zaken die direct verband houden met de heffing, in dit geval rondvaarten en vergelijkbare activiteiten. Uitgaven zoals een lerarenbeurs of straatvergroening vallen daar niet onder. Daarom stelt Havelaar dat de verhoging onrechtmatig is. Vier rederijen tekenden bezwaarschrift aan tegen de verhoging, met het argument dat de besluitvorming van de raad “onzorgvuldig en ondeugdelijk” verliep. Rederijen betalen de retributie voor diensten waar zij direct profijt van hebben, niet voor algemene begrotingsdoeleinden.
Poging tot herstel met terugwerkende kracht
De gemeente wil nu met terugwerkende kracht vaststellen dat de extra €0,50 per passagier – oorspronkelijk bedoeld door PvdA, GL en D66 – kan worden toegewezen aan investeringen in bruggen en kades, waardoor het bedrag alsnog in de algemene middelen vrijkomt. Volgens Havelaar is dit een omweg waarmee de eerdere fout wordt ‘rechtgezet’: “Achteraf past de gemeente de spelregels aan, zodat het technisch klopt, maar het oorspronkelijke besluit rammelde.”
Rederij-adviseur Marco Kreuger noemt dit oneerlijk: “De gemeente corrigeert achteraf alleen om een rechtszaak te winnen. Dat is geen fairplay richting ondernemers en bewoners.” Als de rederijen gelijk krijgen, riskeert de gemeente een tegenvaller van zo’n vijf miljoen euro.
Reactie wethouder
Wethouder Hester van Buren (Financiën) erkent dat de voorstellen van PvdA, GroenLinks en D66 geen directe relatie hadden met de nautische sector. Ze wijst erop dat de gemeente de retributie wél mag verhogen en dat het geld in de algemene middelen terechtkomt, maar begrijpt dat dit tot kritiek leidt. In begrotingsdebatten worden voorstellen van de oppositie vaak afgewezen vanwege dekkingstekorten, terwijl coalitiepartijen “linkse cadeautjes” voor zichzelf regelen, zoals vorig jaar nog gebeurde uit een reservepotje bedoeld om onvoorziene tegenvallers op te vangen.
Mogelijke gevolgen
Het CDA dringt erop aan de eerdere verhoging ongedaan te maken of te herstellen via een correcte procedure, zodat de gemeente niet wordt geconfronteerd met een miljoenenclaim. De discussie over de toewijzing van lokale belastingen speelt breder: hoe waarborg je dat belastingen alleen worden gebruikt voor het doel waarvoor ze zijn ingesteld, en voorkom je dat coalities die middelen inzetten voor eigen beleidswensen?
Buurt- en ondernemersbelangenorganisatie volgen de zaak nauwgezet. Ondernemers in de rondvaartsector benadrukken dat zij de juiste bestemming van de opbrengst verwachten: investeringen die direct hun sector ondersteunen, niet algemene ‘cadeautjes’. De gemeenteraad zal mogelijk opnieuw over de verhoging en de herstelmaatregelen debatteren om de rechtspositie en het vertrouwen te herstellen.
Bron: Telegraaf